Bagi anda yang sudah lama menggunakan wadah media sosial atau Internet, pasti anda tahu mengenai pelbagai jenis penipuan atas talian yang sering berlaku.

Perkataan yang selalu digunakan untuk menggambarkan situasi jenayah ini ialah ‘scam.’

Bayangkan situasi ini, anda tiba-tiba mendapat mesej atau emel yang mengatakan anda telah memenangi hadiah yang lumayan. Ataupun, anda dihadiahkan wang berjumlah berjuta-juta ringgit, tanpa sebab yang munasabah.

Ataupun, seseorang yang anda tidak kenali tiba-tiba menawarkan pekerjaan dengan gaji yang lumayan. Ataupun, tiba-tiba anda didatangi seorang jejaka kacak dan kaya yang ingin mengenali diri anda di laman media sosial.

Jika anda melayannya, kebiasaannya ia akan berakhir dengan kehilangan wang. Janji-janji manis tadi langsung tidak kelihatan.

Pernahkah anda mengalami semua ini? Jika anda terpikat dengan tawaran sebegini, hati-hati. Keinginan anda sedang dieksploitasi!

Kes-kes scam ini mula menyerang warga Malaysia beberapa tahun lalu, tetapi malangnya sehingga kini masih ada antara kita yang menjadi mangsa.

Tahap kesedaran warga Malaysia masih rendah

Menurut Malaysia Computer Emergency Response Team (MyCERT) di bawah Cyber Security Malaysia (CSM), sejak 2008, dalam banyak jenis jenayah siber, penipuan siber ialah insiden yang paling banyak dilaporkan.

Ini menunjukkan tahap kesedaran terhadap hal ini dalam kalangan pengguna Internet di negara ini masih rendah.

Sebanyak 3,127 kes penipuan siber dilaporkan kepada MyCERT di antara Januari dan Julai tahun ini. Tahun lepas, jumlahnya mencecah 5,123 kes!

Antara kes penipuan siber yang sering dilaporkan melibatkan penipuan dalam urus niaga barangan secara online, penipuan loteri, penipuan pekerjaan, Nigerian scam, love scam dan memancing data (phishing).

Menurut Ketua Pegawai Eksekutif CSM, Datuk Amirudin Abdul Wahab, penjenayah siber rata-ratanya telah dilatih untuk mengendalikan psikologi manusia.

“Mereka sebenarnya mahir dalam memanipulasi orang hingga mangsa ini melakukan sesuatu perkara yang mereka ingini ataupun mendedahkan maklumat sulit,” katanya kepada Bernama baru-baru ini.

Tip elak daripada menjadi mangsa penipuan

1. Jangan update status yang mengatakan anda sedih kerana kesunyian, ataupun anda tengah atau terdesak untuk mencari pasangan hidup.

2. Fikir dua tiga kali sebelum menerima Friend Request daripada sesiapa yang anda langsung tidak kenal ataupun tidak berapa kenal.

3. Jangan terpedaya dengan sebarang pujuk rayu, pujian atau hadiah yang ditawarkan oleh rakan media sosial.

4. Jika ‘rakan’ anda ini berkata dia berpangkat atau berdarjat tinggi ataupun kaya-raya (apa sahaja yang berbunyi indah), jangan percaya serta-merta.

5. Hentikan sebarang jenis komunikasi yang melibatkan wang, terutamanya jumlah yang banyak.

6. Sebelum membuat pembelian secara online, periksa dulu testimoni terhadap si penjual. Periksa sama ada penjual itu bertauliah dan boleh dipercayai atau tidak.

7. Lakukan transaksi wang tunai jika boleh. Simpan rekod komunikasi anda dengan penjual dan sebarang transaksi kewangan.

8. Elak membeli barang yang memerlukan deposit.

9. Pastikan perkhidmatan pembayaran menawarkan ciri-ciri keselamatan yang mengikut piawaian tempatan dan antarabangsa.

Langkah jika menjadi mangsa

Buat laporan kepada Pusat Bantuan Cyber999, sebuah perkhidmatan awam yang menawarkan respons terhadap kecemasan berkaitan dengan keselamatan komputer.

Semua insiden yang melibatkan jenayah siber boleh dilaporkan dengan cara berikut:

• Borang
• Telefon: 1-300-88-2999 atau 019-2665850 (talian bantuan kecemasan 24-jam)
• Aplikasi mudah alih Cyber999
• Faks: 03-80087000
• SMS: CYBER999 REPORT (e-mel)(laporan) ke 15888
• E-mel: [email protected]
• Lawat MyCyberSecurity Clinic: www.cybersecurityclinic.my